พื้นฐานเรื่องแสง และทุกอย่างที่ควรรู้เกี่ยวกับแสงสำหรับมือใหม่ ในการถ่ายภาพการเปิดรับแสงเป็นองค์ประกอบส่วนสำคัญที่กำหนดให้กล้องรับรู้ว่ากำลังบันทึกภาพอะไรลงไป ซึ่งในที่นี้จะมีพื้นฐานง่าย ๆ อยู่สามอย่างด้วยกันครับคือ ISO, Aperture และ Shutter Speed จากนั้นจะเสริมอีกนิดหน่อยด้วยเรื่องของการชดเชยแสงครับ
พื้นฐานเรื่องแสง และทุกอย่างที่ควรรู้เกี่ยวกับแสงสำหรับมือใหม่
ค่าความสัมพันธ์ของแสง Exposure Triangle (ISO, Shutter Speed, Aperture)
ผมเคยเขียนอธิบายเกี่ยวกับ Exposure Triangle แบบเต็ม ๆ ไปแล้ว แต่นี่เป็นฉบับเข้าใจง่ายแบบคร่าว ๆ นะครับ ตัว Exposure Triangle เนี่ยจะเป็น 3 ค่า ที่มีผลกับแสงที่เข้ามาในกล้อง การปรับค่าใดค่าหนึ่งล้วนมีผลกับแสงทั้งสิ้น เดี๋ยวมาดูกันครับว่ามีอะไรบ้าง
ISO – ความไวแสงของเซ็นเซอร์กล้อง ที่จะเร่งการรับแสงของกล้องให้มากขึ้น แม้ในปริมาณแสงที่เท่าเดิมแต่ด้วย ISO ก็ทำให้ภาพที่จะสว่างขึ้นได้ แต่ถ้าใช้ ISO เยอะเกินไปก็จะเกิด Noise ครับ แต่ข้อดีหลัก ๆ คือทำให้ภาพสว่างขึ้นได้แม้แสงจะน้อยนั่นเอง
Aperture – รูรับแสง ซึ่งอันนี้อยู่ที่ตัวเลนส์ รูรับแสงจะควบคุมปริมาณแสงที่เดินผ่านจากเลนส์เข้าไปยังตัวกล้อง การตั้งค่ารูรับแสงจะแสงด้วยหมายเลข F ครับ ยิ่งเลขน้อยรูรับแสงยิ่งกว้าง เมื่อรูรับแสงกว้างแสงก็จะเข้าเยอะ ถ้ารูรับแสงแคบลง ปริมาณแสงที่เข้ามาในกล้อง และผ่านตัวเลนส์ แสงก็จะน้อยลง
Shutter Speed – ความเร็วชัตเตอร์ หมายถึงความเร็วในการเปิดม่านและปิดม่านชัตเตอร์ นี่คือระยะเวลาที่แสงจะวิ่งเข้าเซ็นเซอร์ครับ ถ้าความเร็วชัตเตอร์ช้า ๆ แสงก็จะเข้ากล้องได้นานขึ้น(เยอะขึ้นนั่นแหละ) ถ้าความเร็วชัตเตอร์เร็ว ๆ แสงก็จะเข้ากล้องได้น้อยลง
เมื่อทั้งสามองค์ประกอบรวมกันจะเป็นค่าของแสงที่กล้องคำนวนออกมา (Exposure Value) เมื่อเปลี่ยนแปลงค่าใด ๆ ของ 1 ใน 3 องค์ประกอบนี้ก็จะมีผลกับแสงทั้งสิ้นนะครับ รวมถึงมีเอฟเฟกต์บางอย่างกับภาพด้วย
ถ้าเราเพิ่ม F-Stop เราก็จะทำให้รูรับแสงแคบลง ทำให้ปริมาณแสงในภาพลดลง แล้วก็ยังทำให้ภาพมีระยะชัดเพิ่มขึ้น
การลดความเร็วชัตเตอร์ ก็จะส่งผลต่อการเคลื่อนไหวด้วย ซึ่งจะทำให้ภาพมีโอกาสเบลอได้ แต่อย่างไรก็ตามการเปิดความเร็วชัตเตอร์ที่นานขึ้นก็ทำให้ปริมาณแสงเพิ่มขึ้นได้ด้วย
การเพิ่ม ISO ช่วยให้การถ่ายภาพในที่แสงน้อยได้ดีขึ้น แต่เราก็จะเพิ่มปริมาณ Noise ในภาพเยอะขึ้นเหมือนกัน
นี่แหละก็เป็นเหตุที่ต้องเรียกว่าค่าของความสัมพันธ์แสง 3 อย่าง หรือว่า Exposure Triangle ครับ
1. ISO – ค่าความไวแสง
ISO เป็นตัวย่อมาจาก International Standards Organization ซึ่งเป็นองค์กรที่จัดให้มีการจัดระดับความไวสำหรับเซ็นเซอร์กล้อง
การจัดอันดับ ISO ซึ่งส่วนใหญ่แล้วตามกล้องปกติจะเริ่มที่ ISO 100 – 200 แล้วลากยาวไปถึงความไวแสง 25600 หรือเป็นแสนเลยก็มี ซึ่งการที่เราทำให้ค่า ISO ต่ำ ก็จะทำให้เซ็นเซอร์มีความไวแสงน้อยลง ภาพมืดลง แต่มีความชัดเจน นุ่มนวลขึ้นเพราะไม่มีสัญญาณรบกวนหรือว่า Noise เข้ามาในภาพนั่นเอง
การที่มี ISO ที่สูงขึ้น จะทำให้กล้องไวต่อแสงมากขึ้น เซ็นเซอร์ก็ทำงานกับแสงได้ดีขึ้น แต่สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาอีกเรื่องคือเกิด Noise หรือสัญญาณรบกวนในภาพเพิ่มมากขึ้นด้วยนั่นเอง
อ่านบทความเสริมเพิ่มเติมเกี่ยวกับค่า ISO สำหรับมือใหม่
Noise คืออะไร?
Noise ก็เป็นสัญญาณรบกวนในภาพที่ไม่ได้เกิดจากวัตถุนะ แต่จะสร้างสีแบบสั่งในภาพ เป็นสัญญาณรบกวนที่เกิดจากการเร่ง ISO ที่สูง ๆ ครับ จะเริ่มเห็นชัดขึ้น (ไม่ได้อธิบายตามทฤษฏีเป๊ะ ๆ นะแต่ให้เข้าใจภาพรวมว่าคืออะไร และเกิดขึ้นได้ยังไง)
อ่านบทความเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้ Auto ISO และ Noise ทำยังไงให้ Noise น้อยลง
2. Aperture – รูรับแสง
รูรับแสงของเลนส์ คือ การเปิดช่องรูรับแสงหรือไดอะเฟรมที่กำหนดปริมาณแสงที่เข้ามาผ่านในตัวเลนส์ จะใช้ค่า F ในการเรียก
สิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับรูรับแสงคือ ปริมาณแสงและระยะชัด คือเมื่อรูรับแสงกว้างขึ้น จะทำให้เกิดการละลายของฉากหลัง หรือจุดที่อยู่พ้นจากระยะโฟกัส(จุดที่เราโฟกัส)ออกไป ทำให้เกิดการละลายฉากหลัง และในขณะเดียวกันเมื่อรูรับแสงกว้างขึ้น แสงก็จะผ่านจากเลนส์ไปยังเซ็นเซอร์ได้มากขึ้นด้วย
เช่นเดียวกัน เมื่อรูรับแสงแคบลง ระยะชัดก็จะมากขึ้น แล้วก็ปริมาณแสงจะผ่านเลนส์ไปยังเซ็นเซอร์ได้น้อยลงด้วยครับ
อ่านบทความพื้นฐานเพิ่มเติมเกี่ยวกับรูรับแสงสำหรับมือใหม่ และเรื่องที่ต้องรู้เกี่ยวกับรูรับแสง
3. Shutter Speed – ความเร็วของม่านชัตเตอร์
ความเร็วชัตเตอร์วัดเป็น 1 ส่วนวินาที และระบุความเร็วของม่านชัตเตอร์ที่เปิดและปิดการรับแสง
ความเร็วชัตเตอร์สามารถที่จะควบคุมระยะเวลาที่แสงเข้ามายังเซ็นเซอร์ได้ ความเร็วชัตเตอร์ที่มากขึ้นจะช่วยให้เราจับภาพสิ่งที่เคลื่อนไหวเร็ว ๆ ได้อีกด้วย ซึ่งหลัก ๆ เมื่อเราปรับค่า Shutter Speed จะมีผลดังนี้
Shutter Speed ต่ำ จะทำให้ปริมาณแสงเข้ามาที่กล้องได้มากขึ้น และโอกาสที่วัตถุหรือภาพจะเบลอก็มากขึ้น
Shutter Speed สูง ก็จะสามารถทำให้เราจับวัตถุได้ง่ายขึ้น ภาพนิ่งกว่าเดิม แต่ปริมาณแสงก็จะลดลงด้วย
อ่านบทความเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องของ Shutter Speed สำหรับมือใหม่
4. การชดเชยแสง
ไม่อยากลงทฤษฏีเยอะ แต่เอาคร่าว ๆ ว่าการชดเชยแสงจะทำให้เราได้ค่าแสงที่ตรงกับความต้องการเรามากที่สุด แม้ว่าเราจะตั้งกล้องออกมาแล้วได้ค่าแสงที่เหมาะสมแล้ว แต่ภาพออกมายังมืด หรือสว่าง เกินจากที่เราต้องการ เราสามารถที่จะปรับชดเชยแสงเพิ่มเติมตรงนี้ได้อีกครับ โดยการชดเชยแสงเราสามารถเลือกได้ว่าจะชดเชยให้มืดลง หรือสว่างขึ้น ซึ่งก็แล้วแต่เราจะเลือกนั่นเองครับ
5. Over Exposure และ Under Exposure คืออะไร ?
เราจะเคยได้ยินว่าแสง Under ไป หรือ Over ไป จริง ๆ แล้วคำพูดเต็ม ๆ ก็คือ Under Exposure และ Over Exposure ครับ สองค่านี้จริง ๆ เป็นการบอกแหละว่าภาพมันมืดกว่าที่สเกลวัดแสงบอก หรือว่าภาพมันสว่างกว่าที่สเกลวัดแสงบอก จริง ๆ มันมีแค่นี้แหละ ฮ่า ๆ
เอาเป็นว่าถ้าแสงน้อยไปก็เรียก Under Exposure ถ้าสว่างไปก็เรียก Over Exposure แล้วถ้าแสงมันเป็นอย่างที่ว่าต้องทำยังไงล่ะ? ถ้าแสงมัน Under Exposure ก็ทำให้ภาพสว่างขึ้นไง แล้วแต่จะเลือกว่าปรับอะไร รูรับแสง ความเร็วชัตเตอร์ หรือ ISO ไม่ก็ ชดเชยแสงเพิ่ม อันนี้แล้วแต่, Over Exposure ก็ทำเหมือนกันครับ แล้วแต่จะเลือกว่าปรับอะไร รูรับแสง ความเร็วชัตเตอร์ หรือ ISO ไม่ก็ ชดเชยแสงเพิ่ม ถ้าเข้าใจค่าที่มีผลกับแสงอะไรก็เป็นเรื่องง่ายไปได้เลย แต่สิ่งสำคัญคือการฝึกซ้อมอย่างต่อเนื่องจนเข้าใจครับ
รวมบทความการถ่ายภาพพื้นฐานสำหรับมือใหม่
– การตั้งค่ากล้องสำหรับมือใหม่ เริ่มพื้นฐานจากศูนย์กันเลย
– ISO คืออะไร รวมทุกอย่างที่ต้องรู้เรื่อง ISO
– คำแนะนำสำหรับมือใหม่ในการถ่ายภาพให้นิ่งและไม่เบลอ
– 7 ไอเดียการฝึกถ่ายรูปสำหรับคนที่เพิ่งเริ่มต้นเล่นกล้อง
– 10 เทคนิคการถ่ายภาพเบื้องต้นสำหรับมือใหม่